Mình may mắn biết đến 8 cách sáng tạo mỗi ngày của người thành công qua cô Nguyễn Phi Vân, được đúc kết từ quyển Big Little Breakthroughs - Những phát minh bình thường vĩ đại của tác giả Josh Linkner. Đây là công cụ dành cho những người đổi mới, nói một cách đơn giản, đây là những tư duy cốt lõi được các nhà phát minh áp dụng mỗi ngày để đưa ra những ý tưởng đột phá, khả thi. Vậy 8 cách sáng tạo này có liên quan gì với viết, mời bạn cùng mình khám phá nhé!
Fall in love with the problem - Say nắng với vấn đề
Là những người viết, hẳn ai trong chúng ta cũng có tình yêu với viết nhỉ? Ngay cả với người ban đầu chẳng yêu viết như mình, một khi đã viết cũng bắt đầu yêu những dòng chữ và thèm cảm giác được viết mỗi ngày. Như yêu một người, đi đứng nằm ngồi ta đều nhớ đến họ, viết cũng có một mị lực lạ thường như vậy.
Từ khi viết thường xuyên, mình dành hầu hết thời gian để viết, nếu không viết cũng sẽ nghĩ về các ý tưởng. Hơi quá khi nói ăn, ngủ cùng viết nhưng chuyện bật dậy giữa đêm để lưu lại một ý tưởng là có thật. Và dù viết chưa lâu, nhưng trạng thái “trống vắng” như xa người yêu đã xuất hiện khi mình dừng viết vài ngày. Chính tình yêu này, đã giữ mình không buông bút, ngay cả những lúc nản chí nhất.
Ảnh: Pexels
Start before you’re ready - Bắt đầu khi còn chưa sẵn sàng
Điều này hoàn toàn đúng với mình, và mình tin cũng đúng với nhiều bạn đồng bút khác. Chúng ta viết ngay khi chưa sẵn sàng, khi trong lòng còn nhiều nỗi sợ, thậm chí chẳng có chút hình dung nào về con đường viết. Kiểu như đã yêu thì “mấy núi cũng leo, mấy sông cũng lội”, chúng ta cứ viết, gặp vấn đề thì giải quyết, gặp chướng ngại thì tìm cách vượt qua.
Lúc bắt đầu, có thật nhiều nỗi sợ, nhưng cũng có thật nhiều niềm tin, và thật may chúng ta vẫn tiến về trước. Chúng ta chọn đi để biết lối, còn hơn cứ lần lữa, rồi chẳng đi đến đâu. Như cô Vân chia sẻ “Không có khái niệm về sự sẵn sàng. Sẵn sàng là ngay bây giờ, ngay lúc này, no matter what - dù hoàn cảnh có thế nào đi chăng nữa.”
Open a test kitchen - Thử nghiệm
“Người sáng tạo thành công có đặc điểm là không ngồi không suy nghĩ.” Người viết cũng vậy, chúng ta được khuyên nên viết mỗi ngày. Vì chỉ khi viết xuống, những ý tưởng mông lung, thiếu kết nối trong đầu mới thành những sản phẩm cụ thể được.
Như Thomas Edison phải thử rồi sửa đến 1000 lần mới phát minh ra bóng đèn, chúng ta viết rồi điều chỉnh, để biết mình vấp vướng gì, thiếu sót ra sao. Nhờ vậy, từ những ý tưởng không đầu không đuôi, chúng ta hoàn thành được bài viết. Rồi tiếp tục suy nghĩ, hiệu chỉnh, ta có những bài viết tốt hơn. Những câu từ hay, ý tưởng sáng tạo cũng đến trong quá trình phát triển ý tưởng và chấp nhận những thiếu sót này.
Break it to fix it - Đập để xây
Tìm kiếm ý tưởng từng là việc rất khó đối với cây viết mới. Khi bắt đầu hành trình viết, bản thân mình thường chỉ viết mỗi chủ đề một lần, và sẽ né những chủ đề đã được người khác viết. Đó là một sai lầm!
Cùng một ý tưởng, nhưng với những góc nhìn khác nhau sẽ cho ra những bài viết đa dạng. Và khi mổ xẻ vấn đề đó ra, giống như trò chơi lego, chúng ta có hoàn toàn có thể ghép thành nhiều mô hình độc đáo, nhiều câu chuyện mới.
Ngoài ra, với một bài viết, chỉ cần sắp xếp ý tứ lại thôi cũng mang đến giọng điệu và cách truyền đạt khác. Chỉ cần hiểu tường tận vấn đề, nắm được cách tư duy thì việc tháo đi xây lại sẽ trở nên dễ dàng, lắm lúc lại viết được một bài mới mẻ, thú vị hơn hẳn.
Reach for weird - Khoái chuyện lạ
Chuyện lạ ở đây là luôn tiếp thu cái mới, chấp nhận, không phán xét những thứ “không giống ai”. Thực tế, viết không có khuôn mẫu nào, ngay cả khi có một đề bài chung thì mỗi bài viết cũng mang một màu sắc khác nhau.
Hơn ai hết, những người viết không phải là những học sinh cần bám vào “văn mẫu”, chúng ta có những góc nhìn riêng, văn phong, giọng điệu chẳng ai giống ai. Nhờ mở rộng não, dang rộng tim, thoát khỏi khung thép để không ngừng học hỏi, chúng ta có thể sáng tạo hàng ngày trong trò chơi ghép chữ này.
Use every drop of toothpaste - Xài đến giọt cuối cùng
Đây là tư duy less is more - ít là nhiều. Có lần mình chơi trò 16000 trong nhóm Những người viết hàng ngày với đề bài viết đúng 160 từ. Lúc đó mình không có quá nhiều thời gian, lại bị hạn chế số từ, cùng yêu cầu mỗi câu phải bắt đầu bằng chữ cái trong một cái tên. Nhưng kết quả thì sao? Không chỉ mình mà người chơi nào cũng ngạc nhiên vui sướng khi bứt ra khỏi ranh giới của chính mình.
Rõ ràng khi bị giới hạn nguồn lực, chúng ta vẫn sẽ thích nghi, thậm chí còn làm tốt hơn bình thường, vì lúc đó ta tập trung và vắt não thật kỹ. Phải chăng ta cần công nhận rằng “Giới hạn nguồn lực là một áp lực khiến cho sáng tạo đạt đỉnh cao nhất.”
Don’t forget the dinner mint - Đừng quên những bất ngờ nho nhỏ
Bạn có gặp bất ngờ nào từ khi viết chưa? Mình thì may mắn có nhiều niềm vui bất chợt khi đến với viết. Mình đã ấm lòng cả buổi chiều khi nhận được sách tặng, vui mấy ngày khi gặp những người bạn đồng bút. Cả cảm giác đọc được một bài viết đồng cảm, tâm đắc nữa, nó còn quý hơn việc được tặng một món quà xa xỉ.
Là một người thích những bất ngờ nho nhỏ, mình đã thực sự vui và hài lòng với những gì đã nhận được trên hành trình này. Và cũng không quên nhắc mình rằng “người sáng tạo sẽ luôn nghĩ về cảm giác và trải nghiệm của người sử dụng và không bao giờ bỏ qua những chi tiết bất ngờ dù cực nhỏ nhưng mang tính khuếch đại âm thanh khi chạm người nghe. Sáng tạo có khi chỉ thế, những điều cực nhỏ mang lại những niềm vui cực lớn.”
Fall seven times, stand up eight - Vấp ngã thì đứng dậy thôi
“Người sáng tạo là người không bao giờ sợ sai, sợ thất bại, sợ mất mặt.” Người viết cũng “mặt dày” không kém! Nhớ lại ngày mới viết, bài viết chỉ có vài người đọc, ít ai quan tâm, mình vẫn viết. Rồi có những ngày háo hức chia sẻ điều tâm đắc nhưng chẳng mấy ai tương tác, chúng ta hụt hẫng và lại tiếp tục viết.
Với nhà phát minh, họ làm sai rồi làm lại, dẫu trăm ngàn lần. Với những người bạn của chữ, chúng ta viết rồi sửa, cứ thế cho đến khi hài lòng. Mấu chốt là, một khi chúng ta chưa bỏ cuộc, chúng ta càng tiến bộ, càng gần hơn với hai chữ thành công.
Sáng tạo không phải là điều cao siêu, càng không là tài năng thiên bẩm. Đó là một kỹ năng có thể trau dồi được. Viết cũng vậy, là một kỹ năng cần được kiên trì rèn giũa. Tất cả chúng ta đều sáng tạo, và ai trong chúng ta cũng có thể viết tốt. Là một người viết, bạn có thấy mình trong những bài học sáng tạo trên không, cùng chia sẻ với mình nhé!
Đọc thêm:
